Przejrzyj pierwsze wydanie
z 2012 roku

 


75 opisów projektów badawczych

 

 

Przedstawiamy projekt

Projektor Jagiellonski
Mózg to struktura dynamiczna
 
Bardzo często obserwujemy plastyczność związaną z procesami uczenia się i zapamiętywania. Widzimy, że jest więcej połączeń synaptycznych pomiędzy neuronami, obserwujemy zmiany wewnątrzkomórkowe – mówi w wywiadzie dla Radia Kraków, prof. Elżbieta Pyza prowadząca badania m.in. nad plastycznością neuronalną mózgu.

Nasz mózg zaskakuje nas niezwykłymi właściwościami. Jedną z nich jest jego plastyczność.

Najwięcej zmian zachodzi wtedy, kiedy mózg i jego kształtowanie się nie jest ukończone. Jest taki okres po urodzeniu, kiedy liczne bodźce ze środowiska zewnętrznego działają na mózg i mogą go przeprogramować. Mózg rejestruje te wszystkie zjawiska. Wtedy tworzą się odpowiednie połączenia pomiędzy komórkami nerwowymi (neuronami), po to, żeby właściwie te wszystkie bodźce ze środowiska odbierać i zapamiętywać. Bardzo często obserwujemy plastyczność związaną z procesami uczenia się i zapamiętywania. Widzimy, że jest więcej połączeń synaptycznych pomiędzy neuronami, obserwujemy zmiany wewnątrzkomórkowe.


Zegar biologiczny
Zmiany te zachodzą także w pewnych okresach doby, co świadczy o tym, że podlegają one wpływom zegara biologicznego. Naukowcy z UJ próbują się dowiedzieć, jak informacje z zegara biologicznego przekazywane są do komórek nerwowych mózgu i jak wpływają one na ich architekturę i funkcje.

Geny zegara mają specyficzną właściwość, ich aktywność nie jest wywoływana przez czynniki zewnętrzne, bodźce środowiskowe, tylko zachodzi spontanicznie, cyklicznie, o określonej porze doby – mówi prof. Pyza.

Wiedza ta w przyszłości być może pozwoli na opracowanie skutecznej terapii przy leczeniu np. bezsenności.

Ciągle jeszcze nie ma dobrych leków na sen, nie ma dobrych leków poprawiających koncentrację. Badania nad dynamiką pracy mózgu mogą być podłożem do poszukiwań takich środków farmakologicznych, które mogłyby pomóc ludziom cierpiącym na wszelkie zmiany, które zachodzą wraz ze starzeniem się mózgu – opowiada badaczka.

 

Zdjęcie: Hodowla muszek owocowych w Zakładzie Biologii i Obrazowania Komórki UJ.
Muszki są organizmami modelowymi do badania np. genów zegara biologicznego.

 

 

O projektorze



Od kodu „Berlinki" przez radiogalaktyki, filozofię ciała po szczepionki na raka. Taki jest właśnie „Projektor Jagielloński. Co badają naukowcy na UJ?" – książkowy zbiór migawek, na których uchwycono wyjątkową naukową codzienność.

„Projektor Jagielloński 1" wydało CITTRU.

Więcej
O Projektorze

Rekomendacje i relacje

Jak korzystać z Projektora?



Każdy z tekstów, podpisany zgodnie z wytycznymi może być bezpłatnie kopiowany i opublikowany w internecie, prasie lub innych mediach.

Wytyczne do publikowania:
Teksty i materiały objęte licencją CC BY 3.0, chyba że oznaczono inaczej. Oznaczenie autorstwa w przypadku kopiowania musi zawierać minimum tytuł publikacji, a jeśli miejsce pozwoli także podtytuł, skróconą lub pełną nazwę wydawcy, rok i miejscowość a także tytuł artykułu.